Những cách đơn giản giúp bé thông minh hơn

[Nguyen Trung Hoa]

Không cần nhạc cổ điển, băng ngoại ngữ hay những đồ chơi thông minh
đắt tiền, bạn có thể giúp bé phát triển trí não từ những điều rất nhỏ
hằng ngày, từ hát, kể chuyện hay làm trò cho con cười.

Các chuyên gia giáo dục trẻ em khẳng định, năm đầu tiên chính là thời
gian rất quan trọng giúp bé học mọi thứ và phát triển thiên hướng của
mình. Có thể bạn không để ý đến nhưng những điều giản dị dưới đây sẽ
giúp bé phát triển trí thông minh:

- Giao tiếp bằng mắt. Hãy nhìn thẳng vào mắt con bất cứ khi nào bé
thức. Những em bé biết nhận mặt từ sớm, nhất là khuôn mặt của bố mẹ.
Mỗi lần nhìn chăm chú vào bạn, bé đã học được khả năng ghi nhớ.

- Cho bú mẹ càng lâu càng tốt. Những nghiên cứu cho thấy các em bé được
bú mẹ thường có chỉ số IQ cao hơn, đặc biệt khi kèm theo đó là được bố
mẹ dành nhiều thời gian chăm sóc, hát, kể chuyện cho nghe hay đơn giản
là thường xuyên âu yếm, vuốt ve.

- Biểu cảm mặt khi nói: Các nhà khoa học khẳng định, ngay từ lúc mới
sinh 2 ngày, các bé đã có thể bắt chước những cử động cơ mặt đơn giản.

- Cho bé soi gương. Đầu tiên, bé có thể nghĩ người trong gương là một
em bé khác và trẻ sẽ rất thích thú học vẫy tay hay mỉm cười với "bạn"
mình.

- Cù ngón chân: Thực tế, bạn có thể cù toàn thân bé. Tạo ra tiếng cười
là bước đầu tiên để bạn giúp con phát triển khả năng hài hước.

- Chơi trò "tìm điểm khác biệt": Bạn giơ hai bức tranh có nhiều điểm
tương đồng (kích thước khoảng 20,5-30cm) ra trước mặt bé và bảo con
quan sát thật kỹ để chỉ ra những điểm khác biệt. Cách này sẽ giúp bé
nhận mặt chữ và học đọc tốt hơn.

- Cùng khám phá: Bố có thể bế, địu hoặc cõng con đi dạo và thuật lại
những gì mình thấy với bé, chẳng hạn: "Kia là một chú chó con" hay "Con
nhìn cái cây to kìa", hoặc "Con có nghe thấy tiếng xe đang chạy không".
Đây là một trong những cách xây dựng vốn từ cho bé.

- Hát cho bé nghe: Bố mẹ có thể hát những bài ngắn, giai điệu dễ nghe
hoặc tự "phổ nhạc" khi trò chuyện, lúc chăm sóc con (chẳng hạn: Mẹ thay
tã cho bé, mẹ yêu bé nhất nhà...). Một số nghiên cứu cho thấy việc nghe
những giai điệu liên quan đến khả năng học toán của bé.

- Tận dụng mỗi lần thay tã, thay đồ cho con để dạy về các bộ phận của cơ thể hay của quần áo.

- Biến mình thành "sân chơi" cho bé: Bố có thể nằm dưới sàn nhà và để
cho con bò, trườn qua người. Trò chơi vui vẻ này sẽ giúp bé học được
khả năng phối phợp và kỹ năng giải quyết vấn đề.

- Đi mua sắm: Những gương mặt, âm thanh và màu sắc ở siêu thị sẽ khiến bé rất thích thú.

- Mỗi khi chuẩn bị làm gì, bạn hãy nói với con, chẳng hạn như thông
báo: "Bây giờ mẹ sẽ tắt đèn nhé" trước khi gí công tắc. Cách đơn giản
này sẽ dạy con bạn hiểu về nguyên nhân và kết quả.

- Làm cho con vui thích bằng cách thổi nhẹ vào mặt, cánh tay hay bụng bé.
Chú ý đến hơi thở của bạn và nhìn phản ứng của bé.

- Đọc đi đọc lại một cuốn truyện. Các nhà khoa học khẳng định các em bé
ngay từ 8 tháng có thể nhận ra chuỗi từ ngữ nếu được nghe câu chuyện
liên tục 2-3 lần. Cách này cũng giúp bé học ngôn ngữ tốt hơn.

- Chơi "ú- òa": Che mặt đi và mở ra cùng với những tiếng "ú-òa" sẽ mang
lại tiếng cười cho bé và giúp con bạn học về một vật có thể biến mất
rồi trở lại sau đó.

- Cho bé trải nghiệm những cảm giác khác nhau: Bạn có thể dùng những
miếng vải sạch với chất liệu khác nhau như lụa, bông, len, lanh rồi lần
lượt nhẹ nhàng chạm vào má, chân và bụng bé đồng thời diễn tả những cảm
giác khi ấy.

- Dành vài phút mỗi ngày chỉ để ngồi trên sàn với con, không cần mở
nhạc, bật đèn hay tạo ra các trò chơi. Bạn hãy để cho con được làm
những gì mình thích và quan sát bé.

- Tạo cuốn album gia đình bao gồm các bức ảnh về những người thân, họ
hàng và để bé xem. Điều này sẽ giúp con bạn học cách ghi nhớ. Khi bà
gọi điện, hãy chỉ cho bé hình của bà lúc con nghe điện thoại.

- Khi bé đủ lớn, bạn có thể đưa cho con thức ăn gồm nhiều loại khác
nhau bao gồm, đậu, ngũ cốc, mỳ hay khoanh dưa hấu... Bé sẽ thực hành
cách gắp và khám phá cảm giác đó.

- Bạn có thể thúc đẩy kỹ năng vận động của con bằng cách đặt chiếc đệm
sofa, gối, hộp hay đồ chơi lên sàn và sau đó chỉ cho con bạn cách để
trườn qua, luồn xuống hay bò quanh.

- Chơi trò "rồng rắn lên mây": Hai bố con, hoặc có thể rủ thêm bạn bè
của bé cùng bám đuôi nhau đi quanh nhà với tốc độ khác nhau rồi dừng
lại ở một chỗ nào đó và chơi trò chơi.

- Bắt chước bé: Khi con lớn hơn một chút, thỉnh thoảng, bạn làm theo
những hành động của bé như tạo âm thanh ngộ nghĩnh, đi giật lùi hay
cười. Cách này giúp tăng khả năng sáng tạo của trẻ.

-Tạo ra khuôn mặt hài hước: Phồng má, để cho bé chạm vào mũi bạn rồi
xẹp má xuống. Hay khi hai bố con chơi trò kéo tai, bạn có thể thè lưỡi
ra, giả vờ kêu tiếng một con vật nào đó. Bạn làm lại những điều này 3-4
lần, sau đó thay đổi cách thức để bé phải đoán chừng.

- Cho bé đụng vào các đồ vật trên đường: Hai bố con cùng đi bộ vòng
quanh nhà, bạn cho bé chạm tay vào cửa số lạnh, những bộ quần áo mềm
mại đang phơi, chiếc lá cây hay những vật an toàn khác và gọi tên chúng.

- Chọn một truyện bé thích, đọc lên nhưng thay tên nhân vật chính bằng
tên của bé sẽ làm con bạn rất thích thú.

- Làm cuốn album về các con vật: Bạn có thể chụp hình các con thú bé
yêu thích trong lần đi thăm sở thú và cho vào cuốn album. Sau đó, cả
nhà cùng "đọc" và đặt những tên cái thân mật cho từng con, kèm với diễn
tả âm thanh hay các câu chuyện về chúng.

- Thỉnh thoảng để cho bé được lựa chọn: Xây dựng sự tự tin cho con bằng
cách để cho bé chọn một trong hai thứ nào đó, chẳng hạn cái bát màu
xanh hay cái màu nâu khi ăn cơm. Từ đó, bé sẽ học cách tự quyết định và
đọc tên các màu sắc.

- Cho bé tập đếm mọi thứ, từ số viên gạch nền, số bậc cầu thang trong nhà
hay số ngón chân, ngón tay của mình...

- Nhảy trong vũng nước nhỏ, ngồi ở đám cỏ ướt... là những trò vui với
trẻ, dẫu hơi bẩn một chút nhưng sẽ giúp bé hiểu được thế nào là khô và
ướt.

- Cho bé xem những bức hình về các con côn trùng vô hại như bọ rùa, dế,
bướm trong sách hay tạp chí, sau đó đi đến công viên để con tìm chúng.

- Hóa trang: Để cho con bạn "vào vai" với vài cái áo sơ mi cũ của bố,
chơi đóng kịch với các đồ đã cũ như những chiếc mũ ấm, khăn quàng, găng
tay. Bạn có thể đặt ra các tình huống rồi để bé sáng tạo và tưởng tượng
tiếp câu chuyện.

- Dạy bé về to - nhỏ: Lấy vài chiếc cốc hay các hộp nhựa với kích cỡ
khác nhau để cho bé đổ nước từ một cái vào những cái khác trong lúc
tắm. Bé sẽ thấy có cái chưa đầy còn cái khác lại bị trào ra. Khi ấy,
bạn hãy nói với con về khái niệm lớn hơn và nhỏ hơn.

- Để bé giúp bạn làm những việc vặt như phân loại quần áo màu tối và màu trắng, cất đồ của mình...

- Đưa con đến thư viện nghe đọc truyện, đi xem múa rối hay xem chèo thuyền.

- Cả nhà dành mỗi tuần để học một từ trong bảng chữ cái. Ví dụ, đọc
quyển sách có nhan đề bắt đầu bằng chữ A, ăn thức ăn có tên với chữ A,
cắt bánh hình chữ a và viết lên hè bằng phấn chữ ấy...

- Cho bé chơi lại các đồ chơi cũ: Bạn có thể tìm lại chiếc xúc xắc bé
chơi khi con còn ẵm ngửa và sẽ thấy ngạc nhiên khi thấy con sử dụng đồ
này bằng một cách khác.

- Gợi ý để con nói về những cảm giác đã trải qua: Lúc bé đi ngủ, bạn
hãy vuốt ve và hỏi con, chẳng hạn: Điều gì làm bé vui hay buồn trong
ngày hôm đó, cái gì khiến bé tức giận hay tự hào... Với việc này, bạn
sẽ giúp con nhớ lại một ngày của mình và biết cách gọi tên cảm xúc.