Giúp bé lớp 1 rèn kỹ năng và ham học

[Nguyen Trung Hoa]

Khi con mới đi học, mỗi tối, bạn nên dành thời
gian nhất định giúp con học bài, tạo cho trẻ thói quen đến giờ là ngồi
vào bàn học. Thời gian học của trẻ chỉ cần 1 - 1,5 tiếng là đủ và nên
để bé đi ngủ trước 10 giờThời gian con mới vào lớp 1,
cha mẹ cần chú ý rèn kỹ năng học tập, đặc biệt là tư thế ngồi học của
trẻ. Việc này cần thật kiên nhẫn. Người lớn phải nhắc đi nhắc lại hàng
nghìn lần trẻ mới thành thói quen được. Bởi vì hầu hết trẻ khi viết đều
co rúm người lại, người cong vẹo sang một bên, ghì bút thái quá và áp
sát mặt xuống khi viết. Chỉ cần cha mẹ hoặc cô giáo lơ đi một chút là
trẻ thành thói quen không tốt, sau không sửa được. Thói quen này ảnh
hưởng rất xấu tới thị lực và cột sống của trẻ. Điều quan trọng trong việc rèn viết ban đầu cho trẻ không phải
là vở sạch chữ đẹp mà là kỹ năng cầm bút, thả lỏng cổ tay, không căng
cứng toàn thân, ngồi viết đúng tư thế, để sách thẳng, đầu ngẩng cao. Mỗi buổi tối, cha mẹ yêu cầu trẻ tự chuẩn bị đủ đồ dùng học
tập, sách vở theo thời khoá biểu cho ngày hôm sau. Tập cho bé thói quen
giờ nào việc nấy, tuân thủ các yêu cầu giờ học, tập trung chú ý lắng
nghe cô dặn dò sau mỗi buổi học và về thông báo ngay cho bố mẹ. Bạn
cũng giúp bé xếp lịch cụ thể những việc cần làm mỗi buổi tối… và nhớ
đừng làm hộ mà để con tự làm thì bé sẽ có ý thức tốt hơn Trong thời gian con học, bạn nên xen kẽ các hoạt động vui
chơi, có tính chất nghỉ ngơi, thư giãn. Để tạo hứng thú cho trẻ, cha mẹ
có thể cùng chơi với con những trò chơi học tập, giúp trẻ làm quen với
con số, chữ viết, nhận biết các ký hiệu toán học. Giúp con học toán
Bạn không nên dạy trẻ học vẹt như kiểu biết đếm từ 1 đến 10 mà
giúp bé hiểu bản chất của số, hiểu các biểu tượng, các ký hiệu toán
học. Ví dụ, để giúp con hiểu số 7 cấu tạo từ những tập hợp bao
nhiêu, cha mẹ có thể đưa ra các hình ảnh cụ thể như từ 3 quả bưởi 4 quả
táo, hoặc từ 5 con chim 2 con vịt... Bố mẹ hãy biến các hoạt động này
thành trò chơi, thi đố… để tăng hứng thú, làm cho việc học trở nên nhẹ
nhàng, giàu tương tác, tăng hiệu quả. Khuyến khích bé học đọc
Để giúp con nắm quy tắc ghép vần, học đọc, cha mẹ đố trẻ những
câu đố về cách ghép vần: ghép vần ay(a-y-ay), ghép các âm đầu khác nhau
với một vần và thanh điệu hoặc một âm đầu với các vần khác nhau để tạo
từ khác nhau (ví dụ: t-ay-tay; b-ay-bay; ch-ay-chay-sắc-cháy...
t-ay-tay; t-ai-tai;… ). Tương tự, lắp ráp các chữ cái thành nhiều nhất
các từ và một nhóm từ thành nhiều nhất các câu. Cũng vậy, bạn có thể dạy trẻ chơi trò ai thông minh hơn. Cách
chơi: “Bẻ vỡ” những từ khác nhau (có số chữ cái tương đương nhau) ra
thành những chữ cái độc lập, rồi từ những chữ cái đó lắp thành nhiều
nhất những tên con vật, tên của đồ vật trong nhà, tên của những người
bạn trong lớp... Ngoài ra, cách giúp trẻ phát triển ngôn ngữ thật tốt trong
giai đoạn này là cùng con sưu tầm câu truyện cổ tích, mẩu chuyện vui
giàu cảm xúc, triết lý giáo dục, tập kể chuyện tự do, vận dụng những từ
vừa học… kể thành câu chuyện. Trẻ sẽ nhanh chóng làm chủ khả năng đọc
trong khoảng thời gian từ 10 đến 12 tuần nếu giáo viên và bố mẹ biết
phương pháp dạy học kích hoạt tất cả các giác quan và làm cho việc học
trở nên nhẹ nhàng, thích thú. Để tập viết không còn là gánh nặng với con
Theo các công trình nghiên cứu của các nhà tâm lý trẻ em, phần
tập viết (viết đúng chữ mẫu trên dòng kẻ ô ly) với trẻ em đầu lớp 1
luôn là nhiệm vụ khó khăn nhất, dễ nhàm chán, dễ quá tải nhất. Lý lo là
khả năng tâm vận động của nhiều trẻ chưa thật chín muồi. Do vậy quá
trình tập viết, luyện viết chữ cần được thiết kế giảm nhẹ tối đa bằng
cách chia nhỏ nhiệm vụ này, xen kẽ nó với các hoạt động khác, không nên
kéo dài hay giao bài tập viết chữ về nhà cho bé ở kỳ đầu lớp 1. Có thể xen kẽ bằng những chuyện kể hài hước dí dỏm (giáo
viên/phụ huynh khuyến khích học sinh thay nhau kể…, những tiếng cười
xua đi sự nhàm chán, giúp bé nhận ra những khả năng của mình và quan
trọng là giúp bé tự tin hơn). Cũng vậy những câu chuyện đọc thêm gây
hứng thú, những trò chơi ứng xử rèn kỹ năng sống hoặc những câu đố về
số, về ghép chữ... để kích thích sự phát triển tư duy. Cha mẹ cũng không nên chỉ nhăm nhăm gò con học toán, học chữ
mà nên khuyến khích con tham gia các hoạt động khác như âm nhạc, vẽ, kể
chuyện, đàn, múa, võ... hoặc tham gia vào những câu lạc bộ tiếng Anh
nếu có thể. Tuy nhiên, phụ huynh phải lưu ý nguyên tắc: bất cứ một hoạt
động gì mà bạn muốn cho con tham gia thì nên hỏi ý kiến xem con có
thích thú không và phải kiểm tra xem các hoạt động đó có quá tải với
trẻ không. Nếu trẻ thích thú và thực sự đam mê thì nên cho đi học. Nếu
trẻ về nhà với vẻ mệt mỏi và lo sợ chuyện làm bài tập thì đó là quá tải.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Công Khanh