Phòng chống suy dinh dưỡng bào thai

[Nguyen Trung Hoa]

Người ta cho rằng có 4 yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc phát triển của bào thai,
tác động đến sức khỏe sau này của đứa trẻ, mà chỉ cần có lời khuyên cho người mẹ
cũng có thể đem lại kết quả đáng kích lệ. Đó là:
Tuổi tác của người mẹ

Cơ thể của con người được phát triển và lớn lên trong một quá trình rất dài cho
đến 25 tuổi mới thực sự ngừng lớn và phát triển hoàn toàn, với người phụ nữ cũng
vậy. Tuy nhiên với cơ thể của phụ nữ thì tuổi 30 trở đi đã bắt đầu có hiện tượng
thoái hóa, già cỗi dần.

Chính vì vậy thời gian thực hiện thiên chức sinh sản, sinh con tốt nhất của
người phụ nữ là từ 25 đến 30 tuổi. Nếu đẻ sớm hơn, đẻ trước 25 tuổi sẽ làm cho
cơ thể người mẹ ngừng lớn, ngừng phát triển, vì phải chia sẻ phần mình cho cái
thai. Chính vì vậy, ở các nước nghèo, chậm phát triển, đặc biệt là các nước
phương đông, châu Á, do tục lệ gả chồng sớm cho con gái, đã làm cho phụ nữ thấp
bé, còi cọc, đứa trẻ đẻ ra cũng dễ bị còi cọc cho dù người chồng có cao to. Điều
này có nghĩa là tầm vóc, chiều cao của người mẹ sẽ quyết định tầm vóc, chiều cao
của các con. Tầm vóc phụ thuộc vào tuổi của người mẹ lúc mang thai. Tuổi của
người mẹ không những ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ, mà còn có thể vì tuổi quá
lớn vẫn sinh con sẽ dễ đẻ ra những đứa trẻ không bình thường, bị dị tật bẩm sinh,
điển hình là hội chứng Down, tim bẩm sinh, hở hàm ếch, sứt môi, nên sau 35 tuổi
sinh đẻ sẽ không an toàn.

Sức khỏe của bà mẹ

Cần chăm sóc thai nhi ngay từ đầu để có những đứa trẻ khỏe mạnh cả về thể chất
và trí tuệ sau này.

Sức khỏe của mẹ sẽ quyết định sức khỏe của con. Nếu mẹ khỏe mạnh sẽ đẻ ra những
đứa con khỏe mạnh. Trong thời gian có thai, nếu mẹ bị cúm, sốt phát ban, mắc các
bệnh nhiễm khuẩn cấp, sẽ dễ đẻ ra những đứa trẻ bị dị tật bẩm sinh. Khi mẹ đang
có những bệnh mạn tính như sốt rét, viêm gan, thấp tim, phù thận, cần phải chữa
khỏi bệnh rồi mới mang thai. Có những bệnh của người mẹ có khả năng lây truyền
cho con như giang mai, HIV/AIDS, vì vậy cần khám sức khỏe, nếu thực sự an toàn
khỏe mạnh hãy sinh con.

Có một số bệnh di truyền, mẹ mang các gen bệnh trong người nhưng vì thể ẩn nên
không biểu hiện thành bệnh (như một số các bệnh nột tiết và di truyền, chuyển
hóa). Trong trường hợp này bà mẹ cần đến gặp các thầy thuốc nhi khoa về di
truyền học, nội tiết học để có lời khuyên và những biện pháp chẩn đoán sớm, cái
thai nào là lành mạnh nên để sinh, cái thai nào mang mầm bệnh cần chấm dứt sớm
để không đẻ ra những đứa con mang bệnh.

Dinh dưỡng của người mẹ

Thời kỳ trẻ còn trong bào thai, dinh dưỡng của trẻ phụ thuộc vào dinh dưỡng của
mẹ. Nguồn dinh dưỡng của mẹ, sẽ theo máu, qua rau thai đến cung cấp cho con. Vì
vậy khi có thai mẹ vừa ăn cho mình, vừa ăn cho con.

Thành phần dinh dưỡng lúc này không phải chỉ cần có số lượng, ăn nhiều và đủ mà
mẹ phải ăn có chất mới bảo đảm sự phát triển của bào thai. Ví dụ, mẹ chỉ ăn đủ
no, nhưng bữa ăn toàn chất bột, cơm ngô khoai sắn. Đứa con cũng sẽ to, nhưng
chiều cao sẽ ngắn, lớn lên sẽ thấp lùn. Vì để cấu tạo nên bộ khung xương, cơ thể
của trẻ cần có chất đạm, đó là thịt, trứng, đậu, tôm, cá. Những chất này sẽ xây
dựng các tổ chức cơ quan cho trẻ như hệ thống não thần kinh trung ương, tim, gan,
phổi, bộ máy tiêu hóa, hô hấp, tuần hoàn, tiết niệu,...

Mẹ cần phải ăn đủ rau xanh, hoa quả vì trong đó sẽ cho nhiều chất khoáng như sắt,
đồng, kẽm, canxi, photpho cũng như các loại vitamin, nếu thiếu những thứ này sẽ
bị thiếu máu, còi xương, thiếu vitamin A, ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ, còi
xương, mù lòa do thiếu vitamin A, v.v...

Ở những nước phát triển, không chờ đến khi có thai mới đặt vấn đề chăm sóc bà mẹ
mà việc chăm sóc này được làm sớm hơn nhiều, ngay từ khi còn là một bé gái (bảo
đảm ăn uống đủ chất để cơ thể phát triển cân đối, tầm vóc cao khỏe), có thế mới
có được một thế hệ tương lai khỏe mạnh hơn.

Điều kiện lao động của mẹ khi
mang thai và cho con bú

Bình thường, khi chúng ta lao động đã phải tiêu hao năng lượng, lao động càng
nặng thì tiêu hao năng lượng càng nhiều. Khi có thai, ngoài năng lượng tiêu hao
do lao động người mẹ còn phải dành một phần đáng kể năng lượng cho phát triển
thai nhi và dự trữ để sinh sữa cho con bú sau này.

Cuối thai kỳ (tức sau 9 tháng 10 ngày), bà mẹ phải tăng cân được 12kg trở lên, 3
tháng đầu chỉ tăng 1kg, 3 tháng thứ hai tăng 5kg, 3 tháng cuối mỗi tháng tăng
2kg. Số cân nặng này chia cho bào thai, rau thai, nước ối, và máu hết 7,5kg, 5kg
còn lại được chuyển vào mô mỡ dự trữ để tiết sữa nuôi con.

Nếu mẹ chỉ tăng được 6-7kg trong thời kỳ mang thai như chị em phụ nữ ta hiện nay
thì sau sinh con, mẹ không còn gì để sinh sữa. điều này đã giải thích vì sao ở
nước ta hiện nay vẫn còn nhiều bà mẹ bị ít sữa, mất sữa sớm, không có sữa để
nuôi con.

Tóm lại, 4 yếu tố trên đây rất có ý nghĩa quyết định đến phát triển bào thai,
sức khỏe đứa trẻ lúc ra đời, sức khỏe thể chất và trí tuệ lâu dài sau này.
Theo BS. Nguyễn Thụ - Sức Khoẻ & Đời Sống